Na de Japanse capitulatie in augustus 1945 en het uitroepen van de staat Indonesië, brak er in Nederlands-Indië een turbulente tijd aan. Bedrijven zoals de Koninklijke Shell probeerden de vooroorlogse gang van zaken weer op te pakken. Haar vliegtuigen waren echter in het oorlogsgeweld gebleven. Daarom ging men op zoek naar nieuw materiaal en vond dat in de Grumman G-73 Mallard.
De Grumman Model G-73 Mallard werd aan het eind van de Tweede Wereldoorlog geïntroduceerd. Het ontwerp van de Mallard was gebaseerd op ervaringen met de Grumman G-21 Goose en Grumman G-44 Widgeon amfibie-vliegtuigen. De Mallard werd uitgerust met neuswiel, brede(re) tractie van het hoofdlandingsgestel, en in combinatie met lichte besturing was het een ideaal reisvliegtuig of klein passagiersvliegtuig met accommodatie voor 10 passagiers. Het prototype maakte op 30 april 1946 haar eerste vlucht.
De Mallard was uitgerust met de oerdegelijke en betrouwbare Pratt & Whitney R-1340 motoren van 600 pk die echter te zwak bleken voor Mallard. Dit kwam simpelweg doordat er geen krachtiger motor beschikbaar was die minstens dezelfde betrouwbaarheid bezat. Hierdoor waren de prestaties ondermaats, was de nuttige last van 1400 kg niet geweldig, waardoor militaire belangstelling vrijwel tot nul reduceerde. Mede doordat er veel surplusvliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog beschikbaar kwamen, bleven de verkoopcijfers van de Grumman Mallard steken bij een magere 59 exemplaren.
In Nederlands-Indië
Een aantal Grumman Mallards heeft dienst gedaan in Nederlands-Indië, waaronder de Grumman G-73 Mallard J-35. Op 11 maart 1948 werd het vliegtuig ingeschreven als PK-AKD in het Indisch luchtvaarttuigregister, op naam van de Bataafsche Petroleum Maatschappij, een dochteronderneming van de Koninklijke Shell. Er zouden nog twee Mallards volgen: de PK-AKE en PK-AKU, waarvan de laatste samen met de PK-AKD via Amsterdam naar Indië werden gevlogen. In juli 1948 arriveerden de vliegtuigen op Kemajoran, het civiele vliegveld van Batavia. [1]
Foto 1: achterop deze foto staat het volgende: “start van de Grumman “Mallard” PK-AKD vanaf het water “ergens” in Holland”…
Foto 2: een close-up. ZKH Prins Bernhard maakte een landing op de Friese Meren. Bovenstaande foto lijkt ook daar gemaakt te zijn…
Nadat de Grummans de fabriek hadden verlaten, werd de vliegtocht naar Nederland gestart. Er werd gevlogen via Schotland, waarna werd geland op Soesterberg. Daar maakte fabrieksvlieger McPerson ook een vliegtocht met ZKH Prins Bernhard, waarbij onder andere werd geland op de Friese meren. [2]
In tien dagen werd van Amsterdam naar Batavia gevlogen via de route Amsterdam – Genève – Marseille – Malta – Cyprus – Basra – Sharjah – Djiwani – Karachi – Ahmadabad – Calcutta – Rangoon – Penang – Singapore – Batavia. Op dinsdag 13 juli werd de Indische pers in de gelegenheid gesteld een rondvlucht te maken aan boord van een Mallard, waarbij via Buitenzorg naar Tandjong Priok werd gevlogen waar een landing op het water werd gemaakt. De PK-AKD werd gestationeerd te Batavia (Bataafsche Petroleum Maatschappij) en de PK-AKU te Sorong (Nieuw Guinea Petroleum Maatschappij).
Op 26 januari 2017 ging de voormalige PK-AKD verloren in een crash op de Swan River na afglijden op 150 meter hoogte. De twee inzittenden werden gedood, terwijl de Grumman volledig werd vernield.
Bronnen:
[1] De aankomst te Batavia is volgens http://www.goodall.com.au/grumman-amphibians/grummanmallard.pdf op 8 juli 1948, terwijl op 13 juli 1948 de pers in de gelegenheid wordt gesteld mee te vliegen met de Mallard PK-AKD, zie de Nieuwe Courant van 16 juli 1948;
[2] Het Dagblad, 15 juli 1948;
